Alleen met de goden

Titelbeschrijving

 

 

Alex Boogers

Alleen met de goden

Podium, Amsterdam, (1^e druk) 2015

 

Beknopte samenvatting van de inhoud

 

De elfjarige Aaron Bachman woont samen met zijn ouders in Vlaardingen (het naamloze gat). Als op een avond een dode man in de deuropening ligt en 'papa Leeuw' voor moord wordt veroordeeld, is Aaron overgeleverd aan zijn kettingrokende en scheldende moeder, die haar handen vol heeft aan haar eigen malaise. Door de schulden die Aarons vader achterlaat, is er nauwelijks geld om te eten. Aaron moet het in zijn eentje zien te redden. In het hondenasiel vindt hij afleiding en verdient hij wat bij. Hij ontfermt zich over de afgedankte, ongetemde pitbull, die hij Otis noemt, en die tot Aarons grote verdriet alsnog moet worden afgemaakt. Daarnaast heeft hij zijn eerste seksuele ervaringen met zijn buurmeisje Olivia, die net als Aaron troost zoekt en vecht tegen het lege bestaan.
Na de dood van Otis wil Aaron niet langer in het asiel werken. Hij laat zich door Art, de kickbokstrainer van zijn vriend Gerald, overhalen om te gaan vechten. Hij hoopt hiermee uiteindelijk veel geld te verdienen. Ondertussen probeert hij het hoofd boven water te houden op de mavo, waar niemand in hem gelooft, behalve zijn muziekleraar Broere, die heeft opgemerkt dat Aaron schrijft om de beelden die hem ’s nachts wakker houden kwijt te raken. Hij stimuleert Aaron door te gaan met schrijven, maar Aaron wil hier niets van weten. Daarnaast komt hij erachter dat papa Leeuw niet zijn biologische vader is.
Aaron behaalt onder begeleiding van zijn leermeester Art, die hem niet alleen leert hoe hij moet knokken in de ring maar ook daarbuiten, veel succes tijdens verschillende wereldtournees. Als Aaron tijdens een van deze tournees zijn eerste en echte liefde Nadine ontmoet, gaat hij twijfelen aan de vechtsport. Hij wil er voor zijn zieke moeder zijn en heeft de ambitie om verder te studeren. Als hij door een ernstig motorongeluk niet meer kan vechten (de weg van het zwaard), legt hij zich toe op het schrijven (de weg van de pen). Zijn moeder vertelt hem na jaren eindelijk wie de dode man in de deuropening was: zijn echte vader, die zijn carrière belangrijker vond dan zijn verantwoordelijkheid als vader. Papa Leeuw, die zijn straf inmiddels heeft uitgezeten en zich met zijn nieuwe liefde heeft teruggetrokken in een stacaravan, ving in die tijd Aarons moeder op en was de vaderfiguur voor Aaron.

 

Verhaalanalyse

 

Titelverklaring

 

De titel van dit boek is erg open voor eigen interpretatie. Iemand die het boek niet heeft gelezen bedenkt wellicht dat deze titel wijst op de eeuwige aanwezigheid van God in een anders eenzaam leven. Dit past echter niet in het thema van het boek. Dus dit is naar mij mening niet de betekenis van de titel.

In het boek citeert Alex Boogers zijn eigen titel wanneer hij over een gesprek schrijft met een door hem geliefde muziekdocent. Die docent zegt dat kunstenaars mensen zijn met ballen die tegen de stroom kunnen ingaan. " Het maakt niet uit waar ze belanden, wie ze onderweg verliezen en hoe verlaten en onbegaanbaar die weg is. Ze voelen zich nooit eenzaam, want ze zijn alleen met de goden door wie ze hun leven leven werden geplaagd en getreiterd met al hun schimmen, beelden, woorden en ideeën, maar nu durven ze zich er eindelijk aan over te geven.

Goden worden vaak aanbeden en gezien als redders en tekens van hoop. Deze titel spot, of nog verder ontkracht, dit geloof in de goden. Met de citaat hierboven bedoelt hij eigenlijk het tegendeel. Hij meent dat de goden sommigen in de steek laten en dat de goden, of het leven zelf, ervoor zorgen dat sommigen heel hun leven tegen de stroom in zwemmen en dat dat het enige constante is in het leven. De problemen, de ‘tegenstroom’ zal er altijd zijn en hij daagt de goden uit om er ook te blijven. Hij heeft er vrede mee gemaakt en zijn problemen overwonnen

 

 

Motto

"If there is light, it will find you."  (Charles Bukowski)

 

Als er ergens een sprankje licht te zien is, dan zal het je weten te vinden. Dat is in feite een hoopvolle boodschap die de schrijver voor zijn personage in petto heeft. Aaron weet zijn nare verleden te overwinnen door fanatiek te gaan sporten als kickbokser en naam in die sport te maken en ook  door de pen te hanteren. Hij is uiteindelijk van een dubbeltje toch een kwartje geworden.

Thema  

 

Al vanaf het begin neemt het thema ‘moeilijke kindertijd’ een dominante plek in. Dit blijft door het boek heen een duidelijke rol spelen en gezien de semi-autobiografisch element van het boek, stemt veel van de leed en keuzes van de hoofdpersoon van zijn problemen in zijn kindertijd. Zijn vader werd al vroeg veroordeeld tot moord, omdat hij een man dood heeft geslagen en werd de bak ingestuurd. De hoofdpersoon heeft hierdoor een gebrek aan een vaderfiguur, een mannenfiguur in zijn leven en één van zijn ouders. Zijn moeder ontwikkelde in de tussentijd problemen met drugs-en alcoholgebruik. Hierdoor was zij ook niet in staat voor haar kind te zorgen. Bovendien groeit hij op in een arbeiderswijk, Vlaardingen, waar de situatie voor de meesten niet ideaal is. Deze combinatie van factoren zorgt voor een sfeer van ‘voorbestemde ramp’ voor de hoofdpersoon. Een typisch verhaal over een onstabiel begin dus. Onder dit thema vallen ook de thema’s vaderzoon-relatie en moederzoon-relatie.

Verder in het boek probeert de hoofdpersoon zijn verlossing te vinden voor zijn achterstanden die hij mentaal heeft opgelopen door zijn situatie. Hiervoor ontdekt hij de vechtsport, dit is voor hem een uitlaatklep en een poortje naar vrijheid. Dit is een duidelijk voorbeeld van ‘escapisme’ als thema, dit thema komt vaak voor in boeken die voortvloeien uit een gevoel van extreem verdriet of kwelling (in dit geval zijn kindertijd).

Ook passen de ontwikkelingen van de hoofdpersoon in het schrijven en in het vechten in het kade van de ‘kunst’, hoewel kickboksen niet binnen de stereotype begrip van kunst past, is sport ook een vorm van kunst. Dus vind ik dat het thema kunst ook zeker bij het boek hoort.

 

Tijd en ruimte

 

Dit is een semi-autobiografisch boek. Het is voor een groot deel overeenkomstig met het leven van de schrijver Alex Boogers, maar sommige feiten zijn verdraaid voor persoonlijke redenen. Dit heeft als gevolg dat het boek op een erg chronologische manier is opgebouwd. Net zoals je zou verwachten van een mensenleven, begint het boek bij de jeugd van de hoofdpersoon (geboren in 1970).

Een essentiële en bepalende plek in het verhaal is de wijk waarin de hoofdpersoon opgroeit, waar de omstandigheden achtergesteld zijn. Deze plek en omgeving dient als vormsel voor de persoonlijkheid van de hoofdpersoon. De kickboks ring is letterlijk en figuurlijk een plek die ook enorm veel invloed heeft voor hem. Dit is de plek waar hij ‘spartelt’ met zijn lasten en problemen en dient als een soort therapie.

 

 

Vertelinstantie

 

In het boek is er sprake van een ik-verteller.

• "Pap? " zei ik. en ik keek naar de man, die nog altijd roerloos op de vloer lag. Hij lag heel moeilijk met zijn armen en benen in een vreemde houding
• "Wie hier de Tijgerwelp?" "Ik", zei ik. "Precies, We moeten brullen! Hoor je me? Je moet brullen! Er zit niets anders op.
• De eerste keer dat mijn moeder merkte dat ik ’s nachts niet kon slapen zei ze: ‘Je ligt toch niet met je piemel te spelen, hè?’

Personages

 

Aaron:

Aaron is de jongen die opgroeit in de arbeiderswijk van Vlaardingen. Hij komt uit een zwak sociaal milieu. De band met zijn vader is goed (Papa leeuw) totdat zijn vader iemand doodslaat en in de gevangenis behandelt. Hij hangt wat op straat met vriendjes en hij doodt de verveling thuis met het uitoefenen van seks met zijn buurmeisje Olivia. Zijn moeder zegt vaak dat ze had gewild dat hij niet geboren was. Op school gaat het ook niet zo geweldig, maar Aaron wil per se naar de mavo. Het gaat niet zo goed; de leraren besteden weinig aandacht hem, behalve muziekleraar Broere. Die wijst hem de weg naar de literatuur. In zijn vrije tijd is Aaron in het dierenasiel te vinden, waar hij een band opbouwt met Otis. (De symboliek van de verschoppeling, net als Aaron) Als hij het dier kwijt raakt, omdat het afgemaakt moet worden vanwege een bijtincident waarbij de hond hem te hulp komt, is hij eerst even radeloos. Dan ontfermt de kickboksleraar Arturo zich over hem en hij wordt fanatiek. Hij snapt dat hij geld kan verdienen met deze sport en hij vecht zich naar de top. Zijn opa is ook al een plaatsvervanger van zijn vader. Die schrijft hem brieven uit Japan en vertelt hem over de samoeraivechters. Alex leert ook de ware liefde kennen via Nadine Marceau, al is hij nog niet rijp voor een vaste relatie. Hij verliest een titelgevecht in Amerika, mede omdat hij tijdens het gevecht teveel met zijn gedachten bij zijn moeder is die intussen aan longkanker lijdt. Hij heeft ook gehoord dat zijn vader Leen niet zijn biologische vader, maar die is juist door zijn stiefvader doodgeslagen. Terug in Nederland na zijn verloren titelgevecht gaat hij op zoek naar Nadine, die echter in Parijs zit. Na een zwaar motorongeval breekt hij enkele wervels, maar ook daar vecht hij zich doorheen. Eenmaal uit het ziekenhuis krijgt hij een schrijfmachine van zijn opa toegestuurd. Hij moet het zwaard laten vallen, maar kan wel de pen gebruiken. En hij gaat driftig aan het werk, Hij ramt zijn verhaal op de Erika. Eigenlijk is Aaron een nieuwe Multatuli (let. ik heb veel geleden) Want ook hij wil gelezen worden!

 

 

Arturo:

Arturo is de kickboksleraar van Aaron, hij speelt in het boek niet per se een erg dominante rol. Toch heeft hij enorm veel invloed op de uitkomst van Aarons leven en beslissingen. Door een gebrek aan een vaderfiguur en de benodigde liefde, ondersteuning en vertrouwen heeft Aaron een mannelijke figuur nodig die altijd achter hem staat. Arturo neemt deze plek in voor Aaron en leert hem de vechtersmentaliteit. Hij dient dan voor Aaron ook als rolmodel en surrogaatvader.

Moeder Jo

In het begin van het boek wordt de moeder van Aaron erg negatief afgebeeld, en niet onterecht. Ze scheldt haar zoon uit en zegt dat zij eigenlijk liever had gewild dat hij nooit was geboren. Dit is voor haar zoon Aaron mentale misbruik. Later in het boek krijgt Aaron echter wel de inzicht om te kunnen begrijpen waarom zijn moeder zo handelde. Voornamelijk de enorme druk die zij voelde door de achtergebleven schulden van de vader en het alleenstaande moeder moeten zijn wegen zwaar en dwingen haar het alcoholisme in.

 

Eindoordeel

 

Uiteindelijk was het boek een erg toegankelijk en jongvolwassen-gericht boek. Omdat het boek erg lijkt op een autobiografie zijn de thema’s empathisch erg makkelijk te begrijpen en kan je je daardoor erg makkelijk verplaatsen in het verhaal. De schrijfstijl is niet te karakteristiek dat het door de een gewaardeerd wordt en door de ander niet. Het is benaderbaar voor iedereen en wordt daardoor ook universeel fijn gevonden om te lezen. Het verhaal is aangrijpend, emotioneel en bovenal waargebeurd. Daardoor komt er bij mij een andere waardering voor de gebeurtenissen en ontwikkelingen. De interessante combinatie van het schrijven (zachtaardig) en de vechtsport (ruw) zorgt voor uiteenlopende indrukken over de hoofdpersoon en een origineel plot.

De enige ontbrekende factor voor mij was een ‘vervreemding’ van het normaal leven. Het ging toch grotendeels over een redelijk ‘normaal’ leven. Het is wel een bijzonder leven, maar het speelt zich af in een achterstandswijk (waar er heel veel zijn in de wereld) en daardoor ontbrak er bij mij een gevoel van sympathie voor de hoofdpersoon. Hij is een van miljoenen in zo’n situatie en er hangt wel enigszins een gevoel van zelfmedelijden.

Al met al geef ik dit boek een 7.5/10 en zou ik het een realistisch iemand aanraden waarvan ik verwacht dat ze niet van lezen houden en vooral niet van vreemde boeken.

 

Keuzeopdracht

 

Voor de keuzeopdracht heb ik gekozen om een poster te maken voor het boek. De eerste van de drie afbeeldingen die gedeeltelijk te zien is een foto van de schrijver Alex Boogers, om een goede indruk te geven van de hoofdpersoon van het boek. Aangezien het boek een semi-autobiografisch boek is. De tweede afbeeldingen is van een achterstandswijk waar het verhaal voor een groot deel afspeelt. De derde is vanzelfsprekend een foto van een boksring. Deze drie elementen spelen alle drie een essentiële rol in het boek en wekken nieuwsgierigheid op naar het verhaal. De symbolen om de plaatjes zijn dat van een bokshandschoen en een veer (wat symbool staat voor het schrijven). Verder heb ik voor de kleur blauw gekozen rondom de titel; Alleen met de goden, omdat blauw vrijheid symboliseert en dat vond ik ook passen bij het boek, omdat de hoofdpersoon leert ontdekken dat hij alles kan doen in zijn leven wat hij zelf wil of het nou boksen is of schrijven.